Năm 2024, chính sách về BHXH được sửa đổi, bổ sung với nhiều điểm mới kỳ vọng mang tới cho người lao động nhiều lợi ích.
Điều chỉnh về tuổi nghỉ hưu trong chính sách BHXH 2024
.jpg)
Một trong những thay đổi lớn trong chính sách BHXH 2024 là tăng độ tuổi nghỉ hưu theo lộ trình. Cụ thể, mức tăng như sau:
Tuổi nghỉ hưu theo đối tượng lao động:
- Điều kiện làm việc bình thường:
Nam: Đủ 61 tuổi
Nữ: Từ 56 tuổi 04 tháng
- Đóng đủ 20 năm BHXH, đồng thời đáp ứng một trong các điều kiện:
- Đủ 15 năm làm nghề; công việc nguy hiểm, độc hại, nặng nhọc.
- Đủ 15 năm làm việc tại vùng có điều kiện kinh tế khó khăn đặc biệt.
- Bị suy giảm về khả năng lao động 61% đến dưới 81%.
- Người làm việc trong lĩnh vực quân đội hoặc công an.
Nam: Đủ 56 tuổi
Nữ: Từ 51 tuổi 04 tháng
- Đóng đủ 20 năm BHXH và thoả mãn một trong các điều kiện:
- Đủ 15 năm làm việc khai thác than tại các hầm lò.
- Bị suy giảm về khả năng lao động từ 81% trở lên.
- Người làm việc trong lĩnh vực quân đội hoặc công an: Có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc hoặc làm việc ở vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn.
Nam: Đủ 51 tuổi
Nữ: Từ 46 tuổi 04 tháng
- Người đóng đủ 20 năm BHXH và đáp ứng một trong các điều kiện sau:
- Ít nhất 15 năm làm công việc đặc biệt nặng nhọc, nguy hiểm, độc hại hoặc bị suy giảm về khả năng lao động từ 61% trở lên
- Bị nhiễm bệnh HIV/AIDS do tai nạn hoặc rủi ro nghề nghiệp
Chỉ cần đóng BHXH đủ 20 năm là được nghỉ hưu, không xét tuổi.
- Người lao động đã nghỉ hưu nhưng có thoả thuận với người sử dụng lao động để tiếp tục làm việc trong điều kiện công việc bình thường.
Nam: Tối đa 66 tuổi
Nữ: Tối đa 61 tuổi 04 tháng
Như vậy, theo quy định trên, trong năm 2024, những đối tượng sau sẽ được nghỉ hưu:
- Nghỉ hưu theo quy định thông thường: Nam sinh từ tháng 3/1963 đến tháng 11/1963; nữ sinh từ tháng 12/1967 đến tháng 7/1968.
- Nghỉ hưu sớm 5 tuổi: nam sinh từ tháng 3/1968 đến tháng 11/1968; nữ sinh tháng 12/1972 đến tháng 7/1973.
- Nghỉ hưu sớm 10 tuổi: nam sinh từ tháng 3/1973 đến tháng 11/1973; nữ sinh từ tháng 12/1977 đến tháng 7/1978.
Bãi bỏ lương cơ sở từ ngày 01/07/2024
Ngày 10/11/2023, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 104/2023/QH15 về mức dự toán ngân sách nhà nước trong 2024 trong đó có nội dung cải cách tiền lương.
Theo đó, Quốc hội cũng quyết định từ ngày 01/07/2024 sẽ bãi bỏ mức lương cơ sở trong khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương tổng thể đối với công chức, viên chức, cán bộ và lực lượng vũ trang (thuộc khu vực công).
Sự thay đổi này cũng sẽ dần tới những thay đổi về các loại trợ cấp, lương hưu theo lương cơ sở trước đây.
Tăng mức lương hưu và trợ cấp BHXH
Chính sách BHXH 2024 gắn với lương cơ sở cũng sẽ có những thay đổi về trợ cấp BHXH và mức lương hưu. :
- Với lương hưu:
Mức lương hưu hiện đang tính theo số năm và khoản tiền đóng BHXH hàng tháng. Trong đó tiền BHXH hàng tháng của viên chức, công chức là tổng tiền nhận theo chức vụ, cấp bậc, thâm niên nghề nghiệp và thâm niên vượt khung. Do đó, số tiền này tình theo lương cơ sở tại thời điểm tính bình quân tiền lương đóng BHXH. Tuy nhiên, sau khi thay đổi từ ngày 01/07/2024, hệ số và mức lương cơ sở sẽ bỏ. Mức lương mới được xây dựng dựa theo cơ cấu lương cơ bản, phụ cấp và tiền thưởng bằng con số cụ thể.
Mức lương hưu mới sẽ không thấp hơn lương người lao động hiện hưởng, thậm chí cao hơn.
- Với trợ cấp BHXH:
Hiện tại, lương cơ sở có ảnh hưởng đến nhiều loại trợ cấp người lao động được nhận như: trợ cấp sinh con, nhận nuôi con, trợ cấp đau ốm, thai sản, trợ cấp mai táng, trợ cấp tử tuất…
Từ sau ngày 01/07/2024, các khoản trên đều tăng. Mới đây, Chính phủ còn đề xuất sửa đổi các khoản trợ cấp gắn với mức lương cơ sở bằng mức tuyệt đối hiện hành. Cụ thể, theo luật dự thảo BHXH, mức hưởng được đề xuất như sau:
- Trợ cấp dưỡng sức sau sinh con hoặc đau ốm: 540.000 đồng/ngày.
- Trợ cấp sinh con 1 lần: 3.600.000 đồng/con.
- Trợ cấp mai táng: 18.000.000 đồng.
Hệ số trượt giá BHXH
Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH có quy định: hệ số trượt giá năm 2023 tăng 0,03 lên 0,16 (so với năm 2022) áp dụng cho các trường hợp đóng BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện.
Hiện nay, Bộ LĐTB&XH chưa công bố mức hệ số trượt giá mới năm 2024. Tuy nhiên, nếu hệ số này tăng so với năm 2023, mức tiền BHXH một lần, mức hưởng lương hưu, trợ cấp một lần và trợ cấp tuất cũng sẽ tăng theo.
Thay đổi cách tính lương hưu tối thiểu
Khoản 5 thuộc Điều 56 trong Luật BHXH 2014 có quy định về mức hưởng lương hưu khi tham gia BHXH thấp nhất là bằng mức lương cơ sở.
Hiện nay, lương cơ sở đang ở mức 1.800.000 đồng. Do đó, mức lương hưu thấp nhất là 1.800.000 đồng mỗi tháng. Tuy nhiên, từ 01/07/2024, khi bãi bỏ lương cơ bản, sẽ có văn bản quy định hoặc hướng dẫn cách xác định mức độ hưởng lương hưu thấp nhất.
Thay đổi mức đóng BHYT
Điểm e thuộc Khoản 1 trong Điều 7, Nghị định 146/2018/NĐ-CP có quy định về mức đóng bảo hiểm y tế cho hộ gia đình theo tháng như sau:
- Người thứ nhất đóng mức bằng 4,5% lương cơ sở.
- Người thứ 2, 3, 4 đóng lần lượt mức bằng 70%; 60% và 50% mức của người thứ nhất.
- Người thứ 5 trở đi đóng mức bằng 40% mức của người thứ nhất.
Với học sinh, sinh viên, mức đóng hàng tháng BHYT là bằng 4,5% lương cơ sở (học sinh, sinh viên được nhà nước hỗ trợ 30%, tự đóng 70%).
Tuy nhiên, từ ngày 01/07/2024, sau khi bỏ mức lương cơ sở, chính sách BHXH 2024 cũng sẽ có quy định cụ thể mới về mức đóng BHYT cho học sinh, sinh viên và hộ gia đình.
Chi phí khám chữa bệnh 1 lần được chi trả 100% có sự thay đổi
Hiện nay, nếu mức chi phí khám chữa bệnh thấp hơn 15% so với lương cơ sở (dưới 270.000đ) thì người tham gia BHYT sẽ được thanh toán 100% mức chi phí. Tuy nhiên, từ 01/07/2024, khi lương cơ sở bị bãi bỏ, mức chi phí này cũng sẽ có sự điều chỉnh.
Thay đổi chính sách BHXH 2024 tác động tới người lao động như thế nào?
Chính sách BHXH là một trong những điểm quan trọng trong an sinh xã hội đối với người lao động. Do đó, sự thay đổi trong chính sách BHXH sẽ có ảnh hưởng lớn tới người đi làm.
- Đảm bảo quyền lợi, giúp người lao động an tâm làm việc và có cuộc sống ổn định hơn sau khi nghỉ hưu.
- Những điểm mới này giúp nâng cao chất lượng sống, giúp họ có thêm thu nhập, giảm bớt gánh nặng với chi phí khám chữa bệnh.
- Góp phần vào đảm bảo an ninh xã hội, giảm bớt gánh nặng đối với ngân sách nhà nước, tạo động lực cho sự phát triển kinh tế xã hội chung của đất nước.
- Việc theo sát và nắm bắt thông tin về chính sách BHXH 2024 sẽ giúp người lao động an tâm hơn, đồng thời có thêm thông tin để bảo vệ quyền lợi của bản thân khi đi làm hiệu quả hơn.
Lời kết
Những chia sẻ ngắn gọn trong bài viết này mong rằng đã giúp bạn đọc hiểu hơn về những thay đổi sắp tới trong chính sách BHXH 2024.